نقش الاستیک یا کش ها در ارتودنسی

نقش الاستیک یا کش ها در ارتودنسی

نقش الاستیک یا کش ها در ارتودنسی

یکی از ابزارهای ساده ولی مهم و پر کاربرد در ارتودنسی ، کشها یا الاستیکها هستند . الاستیکهای ارتودنسی عمدتا از جنس لاتکس هستند . در صورتیکه بیمار نسبت به لاتکس حساسیت داشته باشد لازم است که متخصص ارتودنسی خوب  را مطلع نماید تا از الاستیکهای وینیل استفاده شود که عملکردی مشابه لاتکسها دارند.

الاستیکها به شکلهای مختلفی در ارتودنسی استفاده میشوند که عبارتند از :

۱- او رینگ(o ring)
۲-چین (chain)
۳-ترد (thread)
۴- کشهای بین فکی (intermaxillary elastics)

۱-او رینگ (o ring)
او رینگ ها حلقه های کوچک لاستیکی هستند که بر روی براکتها (نگینهای روی دندانها) قرار میگیرند و وظیفهٔ آنها نگهداری سیم در داخل براکت است . اورینگها در رنگهای مختلف مثل نقره ای ، سبز ، آبی ، قرمز و سایر رنگها و یا بی رنگ (شفاف) استفاده میشوند . بعضی از انواع اورینگ شبرنگ هستند و در تاریکی قابل مشاهده اند .

۲– چین (chain)
چین ها یا زنجیرهای لاستیکی ، برای بستن فضاها و حرکت دادن دندانها در درون یک قوس دندانی بکار میروند و مانند او رینگ ها ، میتوانند به رنگهای مختلف باشند .

۳- ترد (thread)
ترد به شکل یک رشته کش نازک است که دو سر آزاد آن به هم گره زده میشود و مانند چین برای بستن فضاها و حرکت دادن دندانها در درون یک قوس دندانی بکار میرود . تردها معمولا به رنگ نقره ای یا شفاف هستند .

۴- کشهای بین فکی(intermaxillary latexes)
یکی از مواردی که همکاری بیمار نقش مهمی در پیشرفت روند درمان ارتودنسی دارد ، استفاده از کشهای بین فکی است . از آنجائیکه اتصال این کشها توسط خود بیمار انجام میشود ، اعمال نیرو توسط آنها و کسب نتیجه ، کاملا وابسته به همکاری بیمار است .
این کشها از دندانهای فک بالا به دندانهای فک پائین انداخته میشود و بسته به نوع حرکت مورد نظر ، به شکلهای مختلف به دندانها متصل میشوند . کشهای بین فکی قادرند دندانهای بالا و پائین را در سه جهت فضا( عقب و جلو – عمودی – داخل و خارج )نسبت به هم حرکت دهند و از آنها جهت تنظیمات مختلف دندانهای فکین ؛ از جمله ، جهت تنظیم خط وسط دندانی فک بالا و پائین نسبت به هم استفاده میشود .
پس از آنگه توسط متخصص ارتودنسی ، نحوهٔ انداختن این کشها به بیمار آموزش داده شد ، لازم است که بیمار مطابق زمان توصیه شده از آنها استفاده نماید .
بسته به هدف مورد نظر ، استفاده از کشهای بین فکی از نظر زمانی به دو صورت تمام وقت و یا پاره وقت صورت میگیرد .

در صورتیکه هدف از استفاده از کشهای بین فکی ، حرکت دادن دندانهای فکین باشد ، لازم است که این کشها بصورت شبانه روزی و تمام وقت استفاده شوند و بیمار فقط موقع غذا خوردن ، مسواک و نخ دندان ، آنها را از دهان خارج کند. ممکن است که در ابتدای انداختن کشها ، بیمار مقداری درد در دندانها حس کند ولی با استفادهٔ تمام وقت ، این درد برطرف خواهد شد .در این موارد، در صورتیکه کشها بصورت مداوم و تمام وقت استفاده نشوند ، و بیمار فقط شبها و بصورت پاره وقت از کشها استفاده نماید ، نه تنها حرکتهای صورت گرفته در شب ، در طی روز برگشت خواهد نمود ، بلکه در هربار استفاده ، بیمار مجددا احساس درد خواهد داشت . افزایش خودسرانهٔ نیروی کش توسط بیمار ، مثلا انداختن دو کش به جای یک کش ، نه تنها سرعت حرکت را افزایش نمیدهد و جبران کمبود زمان استفاده را نمیکند ، بلکه میتواند مخرب هم باشد و به دندانها آسیب برساند .

گاهی هدف از استفاده از کشهای بین فکی ، حرکت دادن دندانها نیست ، بلکه صرفا برای حفظ موقعیت دندانها از آنها استفاده میشود . در این موارد مدت زمان استفاده کمتر است و بیمار بصورت پاره وقت ، مثلا موقع خواب از آنها استفاده میکند .

کشهای بین فکی به شکل حلقه های لاستیکی با اندازه های متفاوت و ضخامتهای مختلف و معمولا شفاف هستند ولی انواع رنگی آن هم وجود دارد . از آنجا که بر اثر استفاده ، کشسانی الاستیکها به مرور کاهش میابد ، لازم است که حداقل روزی یکبار توسط بیمار تعویض شوند . متخصص ارتودنسی سایز و ضخامت الاستیک مناسب برای بیمار را تعیین میکند و بستهٔ حاوی الاستیک را در اختیار بیمار قرار میدهد . برای تعویض الاستیکهای بین فکی در ابتدای استفاده ، میتوان از پنس ، موچین تمیز و یا قلابهایی که در بعضی از بسته های لاتکس وجود دارد استفاده کرد ، ولی به مرور و با کسب مهارت ، معمولا بیمار میتواند با دست و بدون وسیلهٔ خاصی کشها را بیندازد . لازم است که بیمار همیشه یک بسته الاستیک همراه داشته باشد ، تا در صورت لزوم از کش جدید استفاده کند.

مقالات مرتبط:

کشیدن دندان در ارتودنسی

بهترین سن ارتودنسی دندان

ارتودنسی اطفال